مقامات معنوی - مقام دوازدهم - ممیت نفس

با عرض سلام خدمت عزیزان و پوزش به علت دیر شدن مطالب . ان شا الله خداوند ظاهر و باطن همه ی ما را منور به نور توحید و معرفتش گرداند و تمامی نواقض ملکی و ملکوتی ما را به عین عنایتش شفا و اصلاح نماید . مطلب بعدی در باب مقامات معنوی تقدیم می شود :

اشاراتی به معانی

ممیت نفس: میراننده، هلاک کننده و کشنده نفس اماره.

 

2- اشاراتی از قرآن

1- ما کان لنفس ان تموت الا باذن الله: هیچ کس جز به فرمان خداوند نخواهد مُرد.(آل عمران:  145 )

2-انّ النّفس لاماره بالسوء الّا ما رحم ربّی: همانا نفس به بدی بسیار فرمان می­دهد.مگر پروردگارم بخشایش به من کند.( یوسف: 53)

3-کلّ نفس بما کسبت رهینه: هر نفسی در گرو کارها و دستآورد خویش است.(مدثر: 38)

4-ما اصابک من سیئهٍ فمن نفسک: هر بدی به تو رسد، از نفس خودت می­باشد. (نساء: 79)

مقامات معنوی - مقام یازدهم - خلسه

یکی از ریاضات اهل عرفان «خلسه» است و سالک الی الله بعد از چند سال سلوک به امر استاد در شبانه روز چند وعده به این مجاهدت مشغول می­گردد.

بهتر است که جای خلسه، خلوت و از سر و صداهایی نظیر بچه، تلویزیون، تلفن، موبایل، و... به دور باشد.

*نحوه نشستن سالک، همانند بچه در دوران جنینی، (دو زانو سر به پایین) باشد و اگر به خاطر موانعی ( مشکلات جسمی مانند پا درد و گردن درد ) نتوانست، به هر حالتی که او را مشغول به چیزی نکند، مثل تکیه دادن را انتخاب نماید، یا آن که در جای گرم یا سرد ننشیند، یا جایی مانند آشپزخانه که بوی آن شامه را مشغول کند.

*فکر در عدم باشد، یعنی هیچ حرف و نقش و تصویر و رنگی در ذهن نیاید. به عبارتی حواس ظاهری غیر فعال شده، ولی روح کاملاً آگاه و بیدار بوده، نه خواب مطلق است نه بیداری مطلق، حالتی است که گاهی بین خواب و بیداری و سنه اتفاق می­افتد. در خواب روح از جسم انصراف داشته و تحت اختیار انسان نیست، ولی در بیداری هم روح (فکر) و هم جسم فعال است و روح کاملاً به جسم تعلق دارد.

*در خلسه حواس انسان تعطیل است، گویا ذهن از بدن انصراف داشته و تحت اختیار انسان نیست.

ولی اختیار نسبی آن در دست انسان است، بدین معنا که هر وقت اراده کند می­تواند به حالت هوشیاری برگردد.

*در خلسه ضمیر «خودآگاه» انسان کنار رفته و ضمیر «ناخودآگاه» انسان هویدا و حرکات ارادی بدن متوقف می­شود. شاید بتوان گفت: حالت خلسه در بعضی ها قبل از خواب و یا لحظاتی بعد از بیداری اتفاق می­افتد.

از آنجایی که در خلسه احتمال دارد، دقایق و ساعات و زمان از دست سالک برود، گذاشتن زنگ ساعت برای آگاهی از اتمام وقت خوب است، چه آنکه لازمه خلسه، رعایت زمان و بسته بودن چشم می­باشد، چرا که اگر سالک بخواهد به ساعت دائم نگاه کند، مراقبه خلسه او در این حالت از بین می­رود.

*در خلسه نباید زمان ضیق باشد تا سالک، عجله در زود تمام شدن خلسه داشته باشد.

مقامات معنوی - مقام دهم - مومنون

1 - اشاراتی به معانی

مؤمن: شخص تسلیم توأم با اطمینان به خداوند، عقیده داشتن به حق، باور دار به دین و لوازم آن.


2- اشاراتی از قرآن

1-و علی الله فلیتوکل المؤمنون: و مؤمنان باید بر خدا توکل کنند. (آل عمران : 122)

2- و المؤمنون بالله و الیوم الاخر اولئک سنوتیهم اجراً عظیماً: و آن مؤمنان که به خدا و روز واپسین ایمان می­آورند، به همه آنان زودا که پاداشی سترگ دهیم. (نساء: 162)

3- انما المؤمنون الذین اذا ذکر الله وجلت قلوبهم: مؤمنان تنها آن کسانی اند که چون یاد خداوند پیش آید دلهایشان بیمناک می­شود. (انفال: 2)

4- و الذین اووا و نصروا اولئک هم المؤمنون حقّاً : کسانی که به آنان (مهاجرین ) پناه داده و یاری رسانده اند به راستی مؤمن اند. (انفال: 74)

5- قل اعملوا فسیری الله عملکم و رسوله و المؤمنون : بگو انجام دهید به زودی خداوند و پیامبرش و مؤمنان کار شما را خواهند دید. (توبه:105)

6- قد افلح المؤمنون الذین هم فی صلاتهم خاشعون : بی گمان مؤمنان رستگارند هم آنان که در نماز خویش فروتنند.( مومنون: 2-1)

7 – انما المؤمنون اخوه فاصلحوا بین اخویکم : جز این نیست که مؤمنان برادرند پس میان برادرانتان را آشتی دهید.( حجرات: 10)

مقامات معنوی - مقام نهم - شفاعت

- شفاعت

 
1- اشاراتی به معانی

شفیع: میانجی گر، پا در میانی کردننده، خواهش گر، وساطت گر.

 
2- اشاراتی از قرآن


1- ما من شفیع الاّ من بعداذنه:هیچ میانجیگری درکار نیست مگر بعد ازاذن او (خداوند). (یونس: 3)

2- من یشفع شفاعهُ حسنهُ یکن له نصیب منها: هرکس میانجی گری نیکویی کند بهره ای از آن

می ­برد. (نساء:85)

3- لا یملکون الشفاعه الا من اتخّذ عند الرحمان عهداً: اختیار میانجی گری ندارند جز آن کس که از خداوند بخشنده پیمانی گرفته باشد. (مریم: 87)

4- یومئذٍ لا تنفع الشفاعه الاّ من اذن له الرحمان: در روز قیامت میانجی گری سود ندارد مگر میانجی گری کسی که خداوند بخشنده بدو اجازه داده است. (طه: 109)

5- و لا یشفعون الاّ لمن ارتضی: آنان (انبیاء ) جز برای کسی که خداوند از او خرسند باشد

میانجی گری نمی­ کنند. (انبیاء:28)

6- من ذا الذی یشفع عنده الا باذنه : کیست که جز به اذن وی نزد او شفاعت آورَد. (بقره : 255)

 
3-اشاراتی از احادیث

 

مقامات معنوی - مقام هشتم - متقین

اشاراتی به معانی


متقین: پرهیزگاران، پارسایان.


اشاراتی از قرآن


1- ان اولیاؤه الا المتقون: سرپرست آن (مسجدالحرام) جز پرهیزگاران نیستند.(انفال: 34)

2- والذی جاء بالصدق و صدّق به اولئک هم المتقون : آنان که راستی آورند و آن را باور دارند پرهیزگارند.

(زمر:33)

3- ذلک الکتاب لاریب فیه هدی للمتّقین: این کتاب (قرآن) که هیچ تردیدی در آن نیست رهنمودی برای پرهیزگاران است. (بقره: 2)

4- واتقوا الله و اعلموا ان الله مع المتقین: از خداوند پروا کنید و بدانید که خداوند با پرهیزگاران است.(بقره: 194)

5- بلی من اوفی بعهده و اتقّی فانّ الله یحبّ المتقین: آری آن کس که به پیمان خود وفا کند و پرهیزگاری ورزد (بداند) بی گمان خداوند پرهیزگاران را دوست می­دارد.(آل عمران: 76)

6- انّما یتقبّل الله من المتّقین: همانا خداوند (قربانی را) تنها از پرهیزگاران می­پذیرد. (مائده:27)

7- فاصبر ان العاقبه المتّقین: پس شکیبا باش که سرانجام نیکو از آنِ پرهیزگاران است. (هود: 49)

8- انّ للمتّقین لحسن مأب: همانا پرهیزگاران را سرانجامی نیکوست.(ص: 49)



اشاراتی از احادیث


1-پیامبر(ص): «همه تقوا این است که آنچه را نمی­دانی بیاموزی و آنچه را می­دانی به کار بندی.» (تنبیه الخواطر2 /120)

2- علی (ع): «عصمت (مصونیّت از گناه) به تقوا بسته شده است.» ( غررالحکم ح 4316)

3-علی (ع):« تقوا این است که انسان از هر آنچه او را به گناه می­کشاند پرهیز کند.» (غررالحکم ح 2162)

4- علی (ع): «اساس تقوا ترک شهوت است.» (غررالحکم ح 5236)

مقامات معنوی - مقام هفتم - صراط مستقیم

-اشاراتی به معانی

صراط مستقیم: راه راست، راه معتدل و پا برجا.


-اشاراتی از قرآن

1-اهدنا الصراط المستقیم: راه راست را به ما بنمای ( استوار بده)(فاتحه:6)

2- والله یهدی من یشاء الی صراط مستقیم: خداوند هر که را بخواهد به راه راست رهنمایی می­کند. ( بقره: 213)

3-و من یعتصم بالله فقد هدی الی صراط مستقیم: هر کس به خداوند پناه آورد به راهی راست راهنمایی شده است.(آل عمران: 101)

4- واجتبینا هم وهدیناهم الی صراط مستقیم: آنان ( انبیاء ) را برگزیدیم و به راهی راست رهنمون شدیم.(انعام:87)

5- قل انّنی هدانی ربّی الی صراط مستقیم دیناً قیّماً : بگو بی گمان پرورگارم مرا به راهی راست راهنمایی کرده است (به دینی استوار). (انعام: 161)

6- انک لمن المرسلین علی صراط مستقیم: (ای پیامبر) تو از فرستادگانی بر راهی راست.(یس: 4-3)

7- انک لتهدی الی صراط مستقیم: (ای پیامبر) بی گمان تو به راهی راست راهنمایی می­کنی.(شوری:52)

مقامات معنوی - مقام ششم - عزلت ( خلوت نشینی )

   

 اشاراتی به معانی


عزلت: گوشه نشینی، خلوت نشینی، کناره گیری از مردم، دوری از خلق.

 

 اشاراتی از قرآن


1- و اذ اعتزلتموهم و ما یعبدون الا الله فاوا الی الکهف ینشرلکم ربکم من رحمته و یهیئ لکم من امرکم مرفقاً اگر از مردم خود کناره جسته اید و جز خدا را نمی­پرستید، به غار پناه برید تا خدا رحمت خویش برشما ارزانی دارد و نعمت تان را در آن مهیا دارد. (کهف: 16)

2- اعتز لکم و ما تدعون من دون الله... فلمّا اعتزلهم و ما یعبدون من دون الله... [ ابراهیم(ع)] من از شما و از آن چیزهایی که به جای خدا می­خوانید کناره می­گیرم و پروردگار خود را می­ خوانم باشد که به سبب خواندن پروردگارم به شوربختی نیفتم. پس چون از آنان و آن چه به جای خدا می­پرستیدند، کناره گرفت اسحاق و یعقوب را به او بخشیدیم و همه را پیامبر قرار دادیم. (مریم: 49-48)

3- فان اعتزلوکم فلم یقاتلوکم و القوا الیکم السلم فما جعل الله لکم علیهم سبیلاً. پس هرگاه از جنگ با شما کناره گرفتند و تسلیم شدند در این صورت خدا برای شما راهی بر علیه آنها نگشوده ( یعنی مال و جانشان برشما مباح نیست) ( نساء: 90)

4- و ان لم تؤمنوا لی فاعتزلون (موسی گفت:)اگر به من ایمان نمی­ آوریدازمن کناره گیرید.(دخان: 21)

5- و یسئلونک عن المحیض قل هو اذی فاعتزلو النساء فی المحیض : (ای پیامبر)از تو از ایام حیض زنان سؤال می­کنند، بگو: آن رنجی است برای زنان در آن حال مردان از مباشرت آنان دوری کنند. (بقره: 222)

 

مقامات معنوی - مقام پنجم - عابدین

اشاراتی به معانی


عابدین: پرستندگان، پرستش کنندگان.

 
اشاراتی از قرآن


1-ایاک نعبد و ایاک نستعین: تنها تو را می­پرستم و از تو یاری می­ جوییم. (فاتحه:5)

2-واعبد ربّک حتی یأتیک الیقین: پروردگارت را پرستش کن تا تو را یقین بیاید.(حجر: 99)

3-بل الله فاعبدو کن من الشاکرین: بلکه خدا را بپرست و از سپاسگزاران باش.(زمر:66)

4- قال المسیح یا بنی اسرائیل اعبدوا الله ربی و ربکم: مسیح (ع) گفت: ای فرزندان اسرائیل! پروردگار من و پروردگار خودتان را بپرستید.(مائده: 72)

5-الله ربکم لا اله الا هو خالق کل شیء فاعبدوه: خداوند پروردگار شماست هیچ معبودی جز او نیست، آفریننده هر چیزی است پس او را بپرستید.(انعام: 102)

مقامات معنوی - مقام چهارم - مهتدین

1-اشاراتی به معانی


مهتدی: رهیاب، هدایت شده به راه راست، کسی که راه هدایت را می­پیماید، هدایت یافته.

 

2-اشاراتی از قرآن


1-ومن یهدالله فهو المهتدی   کسی را که خداوند راهنمایی کند پس او ره یافته است.(اعراف: 178)

2-ان ربک هو اعلم بمن ضل عن سبیله و هو اعلم بالمهتدین.بی­گمان پروردگارت به آنان که از راه او گم گشته اند و به هدایت یافته گان، داناتر است. (قلم :7)

3-اولئک علیهم صلوات من ربهم و رحمه و اولئک هم المهتدون.بر  ایشان (صابران) از پروردگارشان آمرزش ها و بخشایشی است و آنانند که رهیافته اند.(بقره : 157)

4-اولئک لهم الامن و هم مهتدون.(آنانی که ایمان آورده اند و ایمانشان را به هیچ ستمی نیالوده اند) امن و آرامش دارند و رهیافته اند.(انعام:82)

5-اتبعوا من لا یسئلکم اجراً و هم مهتدون.از کسانی که پاداشی از شما نمی­خواهند و خود هدایت یافته اند، پیروی کنید.(یس:21)

6-اولئک الذین هدی الله فبهداهم اقتده. آنان (پیامبران ) کسانی هستند که خداوند راهنمایی شان کرده است، پس ، از رهنمود آنان پیروی کن.(انعام:90)

مقامات معنوی - مقام سوم - مسبحین

 

1.اشاراتی به معانی

مُسَبِّح: ستاینده، ستایش کننده، نیایش­گر.

 

2.اشاراتی از قرآن

1- و انّا لنحن المُسبّحون: ماییم که خداوند را به پاکی می­ستاییم. (صافات: 166)

2- فلولا أنّه کان من المُسبّحین: اگر او (یونس) از نیایش­گران نبود (بی­گمان در شکم آن ماهی تا روز قیامت می­ماند. (صافات: 143)

3- و ان من شیء الّا یسبّحُ بحمده ولکن لاتفقهون تسبیحهم: هیچ­چیز نیست مگر اینکه او را به پاکی می­ستاید امّا شما ستایش آنان را در نمی­ یابید. (اسراء: 44)

4- و اذکر ربّک کثیراً و سبّح بالعشی و الابکار: پروردگارت را بسیار به یاد آور و در پایان روز و پگاهان (صبح­گاهان)به پاکی بستای. (آل­ عمران: 41)

5- سبّح بحمد ربک قبل طلوع الشمس و قبل الغروب: پروردگارت را پیش از برآمدن خورشید و پیش از غروب با سپاس به پاکی بستای. (ق: 39)