سیر مطالعاتی فلسفه و عرفان اسلامی

این برنامه توسط استاد امینی نژاد فراهم گردیده و اکنون تقدیم شما می گردد   


البته از نظر شخص بنده برنامه ی جالبی نیست . بهترین برنامه را استاد رمضانی در این صفحه ارائه دادند که توصیه می کنیم از این روش استفاده کنید . البته فقط با جهد و کوشش می شود این برنامه را دنبال کرد .           


++ لازم به ذکر است که اگر منطق نمی دانید ، حداقل یک دوره منطق پایه (  و نه منطق کامل مثل منطق مظفر )  را بخوانید و بعد برنامه را آغاز کنید .


شرایط لازم براى تحصیل فلسفه

در هرحال یک نکته را نباید نادیده گرفت و آن اینکه بحثهاى حکمت نظرى و فنّ اعلى، بحثهایى دقیق و عمیق بوده، و ورود در این مباحث براى هرکس روا نمى‌باشد. براى کسانى که مایل به تحصیل فلسفه هستند شرایطى لازم است که عمده‌ترین آنها دو چیز است:

١-داشتن تفکر عقلانى و ذوق فلسفى: شکى نیست که انسانها از نظر ذوق و تفکر، متفاوت مى‌باشند، و همگان از ذوق و تفکر فلسفى برخوردار نیستند، بنابراین تنها کسانى مى‌توانند در این مباحث کامیاب و موّفق باشند که از ذوق فلسفى و تفکر منطقى و عقلانى برخوردار باشند، در غیر این صورت براى آگاهى لازم در زمینۀ بحثهاى اعتقادى و معارف باید به کتب عقاید و کلام رجوع نمایند، زیرا شرکت این گونه افراد در دروس دقیق فلسفى نه‌تنها مفید نیست بلکه زیان‌آور نیز مى‌باشد.

٢-تسلط کافى بر مباحث منطق: طالبان فلسفه علاوه برداشتن ذوق فلسفى و تفکر عقلانى، لازم است تسلط کافى بر مباحث منطق داشته باشند، و به ویژه مباحث مربوط به قیاس (اعم از صورت و ماده) را به خوبى بدانند، اشکال اقترانى را از استثنائى بازشناسند، و بر شرائط انتاج آنها واقف باشند و شرایط قیاس برهانى، و اصناف مغالطه‌هاى لفظى و معنوى را بشناسند. و در یک جمله: منطق ابزارى لازم و ضرورى براى محصلان فلسفه است. 

بى‌جهت نیست که شیخ الرئیس در آخر اشارات توصیه أکید مى‌نماید که از عرضه نمودن این مباحث عمیق و دقیق بر کسانى که از فطانت و آزمودگى لازم فکرى برخوردار نیستند اجتناب شود. و صدر المتألهین ورود در این مباحث را بر اکثر افراد غیر مجاز دانسته و مى‌گوید: «اهلیّت ادراک آنها بسیار اندک است و به توفیق خاص الهى نیاز دارند». و در جاى دیگر مى‌گوید: «براى قبول حکمت و نور معرفت شرایط و اسبابى لازم است، مانند: شرح صدر، سلامت فطرت، جودت رأى، حدّت ذهن، سرعت فهم، ذوق کشفى. و علاوه بر امور یاد شده باید نور الهى در قلب او پرتو افکند و او را به طریق حکمت رهنمون گردد، و آن کسى که از امور یاد شده برخوردار نباشد نباید خود را در طلب حکمت به زحمت بیفکند، و کسى که داراى فهم و ادراک مناسب باشد، ولى ذوق و حدس کشفى نداشته و از نور الهى برخوردار نباشد، به حکمت کامل راه نخواهد یافت، هرچند از مقدمات و جوانب آن بهره‌هایى را بدست آورد» .

دکارت، فیلسوف شهیر فرانسوى گوید: «حقیقت این است که در دنیا استعداد تفکرات متافیزیک به اندازۀ استعداد تفکرات هندسى وجود ندارد» 

امام خمینى (ره) نیز در این‌باره توصیه‌اى دارند که حاصل آن را یادآور مى‌شویم: «هرعلمى را اهلى است، و مباحث الهیّات از عمیق‌ترین مباحث است این مباحث به قدرى عمیق و دقیق است که شیخ الرئیس که در تیزى ذهن و حسن قریحه و استعداد بى‌نظیر است، اظهار عجز کرده و مى‌گوید: در فهم برخى از مسائل آن چهل بار مراجعه کردم، و از درک آن عاجز شدم تا اینکه با تضرع به درگاه ربوبى رمز آن بر من گشوده شد، و این در صورتى است که فقط اندکى از مباحث طبیعیات، ریاضیات و طب را نزد استاد فراگرفتم و اکثر آن را خود بدون تکلّف و مشقت بدست آوردم، ولى در عین حال اشکالات وى در مباحث الهیّات بسیار است، چنانچه با مراجعه به کتب وى روشن مى‌گردد. حال که وضع شیخ که از نوابغ دوران و أعجوبه‌هاى روزگار بشمار مى‌رود چنین است، وضع انسانهاى متعارف، کاملا معلوم است، این نصیحیتى است که به برادران مؤمن خود مى‌کنم که در مباحث الهیات و در مراجعه به کتب اساطین فن مانند ارسطو، شتابزدگى را کنار بگذارند، و با انانیّت و نفسانیت داورى ننمایند، تا مبادا به صورت ناخودآگاه هلاک گردند